Bipolar Bozukluk

Bipolar Bozukluk Nedir?

Eskiden manik depresyon olarak adlandırılan bipolar bozukluk, duygusal yükselmeler (mani veya hipomani) ve düşükler (depresyon) içeren aşırı ruh hali dalgalanmalarına neden olan bir zihinsel sağlık durumudur.

Depresyonda olduğunda, kişi kendini üzgün veya umutsuz hissedebilir ve çoğu aktiviteye ilgi veya zevk kaybedebilir, ruh hali mani veya hipomaniye (maniden daha az aşırı) geçtiğinde, kendini coşkulu, enerji dolu veya alışılmadık şekilde huzursuz hissedebilir. Bu ruh hali değişimleri uykuyu, enerjiyi, aktiviteyi, muhakemeyi, davranışı ve net düşünme yeteneğini etkileyebilir. Ruh hali değişimleri, nadiren veya yılda birkaç kez meydana gelebilir. Çoğu insan bölümler arasında bazı duygusal semptomlar yaşarken, bazıları hiç yaşamayabilir.

Bipolar bozukluk ömür boyu süren bir durum olsa da, bir tedavi planı izleyerek ruh hali değişimlerinizi ve diğer semptomları yönetilebilir. Çoğu durumda, bipolar bozukluk ilaçlar ve psikolojik danışmanlık (psikoterapi) ile tedavi edilir.

Bipolar Belirtileri Nelerdir?

Birkaç tür bipolar bozukluk bulunmaktadır. Mani veya hipomani ve depresyon içerebilirler. Semptomlar, ruh hali ve davranışta öngörülemeyen değişikliklere neden olarak yaşamda önemli sıkıntı ve zorluklara neden olabilir.

Bipolar I Bozukluk: Hipomanik veya majör depresif ataklardan önce veya sonra gelen en az bir manik atak geçirilmesi. Bazı durumlarda, mani gerçeklikten kopmayı (psikoz) tetikleyebilir.

Bipolar II bozukluğu: En az bir büyük depresif dönem ve en az bir hipomanik dönem geçirilmesi, ancak hiç manik dönem geçirilmemesi.

Siklotimik bozukluk: Hipomani semptomlarının ve depresif semptom dönemlerinin (majör depresyondan daha az şiddetli olsa da) en az iki yıl - veya çocuklarda ve gençlerde bir yıl – geçirilmesi.

Diğer çeşitler: Bunlar, örneğin, bipolar ve belirli ilaçların veya alkolün neden olduğu veya Cushing hastalığı, multipl skleroz veya felç gibi tıbbi bir durumdan kaynaklanan ilgili bozuklukları içermektedir.

Bipolar II bozukluğu, bipolar I bozukluğun daha hafif bir formu değil, ayrı bir tanıdır. Bipolar I bozukluğun manik atakları şiddetli ve tehlikeli olabilirken, bipolar II bozukluğu olan bireyler daha uzun süre depresif olabilir ve bu da önemli ölçüde bozulmaya neden olabilir.

Bipolar bozukluk her yaşta ortaya çıkabilse de, tipik olarak ergenlik çağında veya 20'li yaşların başında teşhis edilir. Belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve belirtiler zamanla değişebilir.

Mani ve Hipomani Nedir?

Mani ve hipomani iki farklı epizod türüdür, ancak aynı semptomlara sahiptirler. Mani, hipomaniden daha şiddetlidir ve işte, okulda ve sosyal aktivitelerde daha belirgin sorunlara ve ayrıca ilişki zorluklarına neden olur. Mani ayrıca gerçeklikten kopmayı (psikoz) tetikleyebilir ve hastanede kalmayı gerektirebilir.


Hem manik hem de hipomanik dönem, aşağıdaki semptomlardan üç veya daha fazlasını içerir:

  • Anormal şekilde iyimser

  • Artan aktivite, enerji veya ajitasyon

  • Abartılı refah duygusu ve kendine güven (coşku)

  • Uyku ihtiyacının azalması

  • Olağandışı konuşkanlık

  • Yarışan düşünceler

  • Dikkat dağınıklığı

  • Kötü karar verme - örneğin, çılgınca satın almaya devam etmek, cinsel risk almak veya riskli ve gerçeklikten uzak yatırımlar yapmak.

Depresif dönem

Depresif dönem, iş, okul, sosyal aktiviteler veya ilişkiler gibi günlük aktivitelerde gözle görülür zorluklara neden olacak kadar şiddetli semptomları içerir. Bir bölüm, bu semptomlardan beş veya daha fazlasını içerir:

  • Üzgün, boş, umutsuz veya ağlamaklı hissetme gibi depresif ruh hali (çocuklarda ve gençlerde depresif ruh hali sinirlilik olarak görünebilir).

  • Faaliyetlerin hepsinde veya hemen hemen hepsinde belirgin ilgi kaybı veya hiç zevk hissetmeme.

  • Diyet yapmadığında önemli kilo kaybı, kilo alma veya iştahta azalma veya artış (çocuklarda beklendiği gibi kilo alamama depresyon belirtisi olabilir).

  • Ya uykusuzluk ya da çok fazla uyumak.

  • Ya huzursuzluk ya da yavaşlamış davranış.

  • Yorgunluk veya enerji kaybı.

  • Değersizlik veya aşırı veya uygunsuz suçluluk duyguları.

  • Azalan düşünme veya konsantre olma yeteneği veya kararsızlık.

  • İntihar etmeyi düşünmek, planlamak veya teşebbüs etmek.

Bipolar bozukluğun diğer özellikleri

Bipolar I ve bipolar II bozukluklarının belirtileri ve semptomları, endişeli sıkıntı, melankoli, psikoz veya diğerleri gibi diğer özellikleri içerebilir. Semptomların zamanlaması, karışık veya hızlı döngü gibi tanısal etiketleri içerebilir. Ayrıca bipolar semptomlar, hamilelik sırasında ortaya çıkabilir veya mevsimlere göre değişebilir.


Ne zaman bir doktora görünmeli?

Ruh halindeki aşırılıklara rağmen, bipolar bozukluğu olan kişiler genellikle duygusal dengesizliklerinin hayatlarını ve sevdiklerinin hayatlarını ne kadar bozduğunu fark etmez ve ihtiyaç duydukları tedaviyi alamazlar. Bipolar bozukluğu olan bazı insanlar, coşku hissinden ve daha üretken olma döngülerinden keyif alabilir. Bununla birlikte, bu coşkuyu her zaman sizi depresyonda, yıpranmış ve belki de finansal, yasal veya ilişki sorunlarında bırakabilecek duygusal bir çöküntü izler. Bipolar bozukluk kendi kendine iyileşmez. Bipolar bozukluk deneyimi olan bir akıl sağlığı uzmanından tedavi almak, semptomlarınızı kontrol altına almanıza yardımcı olabilir.

Bipolar Nedenleri

Bipolar bozukluğun kesin nedeni bilinmemektedir, ancak aşağıdakiler gibi birkaç faktör söz konusu olabilir:

Biyolojik farklılıklar. Bipolar bozukluğu olan kişilerin beyinlerinde fiziksel değişiklikler olduğu görülmektedir. Bu değişikliklerin önemi hala belirsizdir, ancak sonunda nedenleri tam olarak belirlemeye yardımcı olabilir.

Genetik. Bipolar bozukluk, bir kardeş veya ebeveyn gibi birinci dereceden bir akrabası olan kişilerde daha yaygındır. Araştırmacılar, bipolar bozukluğa neden olabilecek genleri bulmaya çalışmaktadır.

Risk faktörleri

Bipolar bozukluk geliştirme riskini artırabilecek veya ilk bölüm için tetikleyici olabilecek faktörler şunları içerir:

  • Bipolar bozukluğu olan bir ebeveyn veya kardeş gibi birinci dereceden bir akrabaya sahip olmak

  • Sevilen birinin ölümü veya başka bir travmatik olay gibi yüksek stresli dönemler

  • Uyuşturucu veya alkol kötüye kullanımı.

Komplikasyonlar

Tedavi edilmeden bırakıldığında, bipolar bozukluk hayatınızın her alanını etkileyen ciddi sorunlara neden olabilir, örneğin: Uyuşturucu ve alkol kullanımıyla ilgili sorunlar, intihar veya intihar girişimleri, yasal veya mali sorunlar, hasarlı ilişkiler, kötü iş veya okul performansı

Birlikte meydana gelen koşullar

Bipolar bozukluğunuz varsa, bipolar bozuklukla birlikte tedavi edilmesi gereken başka bir sağlık durumunuz da olabilir. Bazı durumlar bipolar bozukluk semptomlarını kötüleştirebilir veya tedaviyi daha az başarılı hale getirebilir. Örnekler şunları içerir: anksiyete bozuklukları, yeme bozuklukları, dikkat eksikliği / hiperaktivite bozukluğu (DEHB), alkol veya uyuşturucu sorunları, kalp hastalığı, tiroid sorunları, baş ağrısı veya obezite gibi fiziksel sağlık sorunları

Önleme Yolları

Bipolar bozukluğu önlemenin kesin bir yolu bulunmamaktadır. Bununla birlikte, bir akıl sağlığı bozukluğunun en erken belirtisinde tedavi almak, bipolar bozukluğun veya diğer akıl sağlığı koşullarının kötüleşmesini önlemeye yardımcı olabilir.

Eğer size bipolar bozukluk teşhisi konduysa, bazı stratejiler küçük semptomların tam anlamıyla mani veya depresyon atakları haline gelmesini önlemeye yardımcı olabilir:

Uyarı işaretlerine dikkat edin. Belirtileri erken ele almak, bölümlerin daha da kötüye gitmesini önleyebilir. Bir depresyon veya mani atağına düştüğünüzü düşünüyorsanız doktorunuzu arayın. Aile üyelerini veya arkadaşlarını uyarı işaretlerini izlemeye dâhil edin.

Uyuşturucu ve alkolden uzak durun. Alkol veya eğlence amaçlı uyuşturucu kullanmak semptomlarınızı kötüleştirebilir ve tekrar gelme olasılıklarını artırabilir.

İlaçlarınızı aynen belirtildiği gibi alın. Tedaviyi bırakma cazip gelebilir ama yapmayın. İlacınızı durdurmak veya dozunuzu kendi başınıza azaltmak, yoksunluk etkilerine neden olabilir veya belirtileriniz kötüleşebilir veya geri dönebilir.

Analitik psikoterapi yaklaşımları ve teknikleri bipolar bozuklukla baş etmede etkili sonuçlar doğurabilir. Bu bağlamda analitik yönelimli bir psikoterapistin desteği ve yönlendirmesi ile kişi kendi karanlık taraflarına (bilinçdışı alan) bakma fırsatı bulabilir. Danışanın, bilinçdışına bastırdığı ve bütünlüğünü bozan unsurlarla -Carl Gustav Jung bu unsurları gölge arketipi olarak tanımlamıştır- süreç içerisinde yüzleşmesi, nevrozun kaynağının fark edilip, bilince taşınıp, yönetilmesi anlamına gelir. Bu sayede kişi ruhsal bir bütünlüğe kavuşarak duygularını yönetebilen bir ruhsal seviyeye erişebilir.

Faydalanılan Kaynaklar:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bipolar-disorder/symptoms-causes/syc-20355955